Tafarn ym Mro Morgannwg sydd heb newid llawer dros y canrifoedd. Mwy na thebyg bod trawstiau Plough and Harrow y wedi dod o’r llong-ddrylliadau ar y traeth gerllaw. Mae’r adeilad ei hun yn dyddio o’r â drysau o arddull y Tuduraidd. Mae enw’r dafarn yn addas i’r amgylchfyd amaethyddol. Mae tanau pren agored yn croesawu ymwelwyr yn ystod misoedd hir y gaeaf.
Credir bod eneidiau coll y rhai a longdrylliwyd, ac a cadwyd mewn archau drws nesaf, yn troedio’r lle hyd heddiw.
Fe’i hadweinir fel y Ceffyl Du ar un adeg ond newidwyd yr enw gan i’r Dug aros yno tra ar ei ffordd i ymweld â’i ffrind mawr y Cadfridog Picton yng Nghaerfyrddin.
Mae cofnod yn dangos bod bragdy yno yn 1662. Roedd coetsys yn rhedeg oddi yno tan tua 1850. Gyda dyfodiad y car ymddangosodd y Duke of Wellington yn llawlyfrau’r AA a Michelin gan godi 12 swllt ar y gyrrwr i dalu am ei lety a tri phryd bwyd.
Gyda chau Gwesty’r Gelli Aur, yr Emlyn Arms oedd yr unig dafarn ar agor ym mhentref Llanarthne yn Nyffryn Tywi, Sir Gâr.
Bu’n eiddo i’r Arlwydd Cawdor ar un adeg ac fe’i gelwid y Paxton. Fe’i hail dodrefnwyd yn ddiweddar a ceir bwyd yn y bar neu’r bwyty. Mae o fewn tafliad carreg i Ardd Fotaneg Cenedlaethol Cymru.
Tafarn Brains ar Heol Caerffili a gymerodd lle hen dafarn y coetsys o’r 1700au. Ail adeiladwyd y dafarn ym 1923 ac fe’i dyluniwyd gan Syr Peter Thomas, dylunydd Guildhall Abertawe. Gwnaed ymdrech i gadw’r bar at y gwreiddiol.
Fe’i dinistrwyd gan dân ym 1968 a bu ar gau am flwyddyn a mwy ond wrth lwc fe’i hail-adeiladwyd.
Cafodd ei henwi’n Dafarn Gymunedol Cymru 2005 gan y Morning Advertiser.
Mae’n meddu ar y Cask Marque am gwrw traddodiadol da a mae wedi’i chynnwys yn The Good Beer Guide.
Tafarn draddodiadol y werin a adeiladwyd ym 1892. Fe’i hadnabwyd fel O’Dwyers yn y 1990au ag iddi thema Wyddelig yn rhedeg drwy’r lle. Bywiog ar ddyddiau gemau pêl droed ac yn denu ambell i gefnogwr rygbi hefyd.
